H αναβίωση του εθίμου της Αναλήψεως στον Ενιπέα

Την ημέρα της Αναλήψεως, που πέφτει Πέμπτη κάθε χρονιά, στο Λιτόχωρο πήγαιναν στον Ενιπέα για να συμμετέχουν στο πανηγύρι. Έπαιρναν μαζί τους την βαφή των πασχαλινών αυγών και όσα από αυτά περίσσευαν, ώστε να τα ρίξουν στα νερά του ρέματος. Αρκετοί έφερναν μαζί τους κάτι να πιούν και διάφορα φαγώσιμα, έπειτα καθόταν σε παρέες κοντά στο νερό για να παρατηρούν τις προσπάθειες των παιδιών. Στο τέλος ξεκινούσαν τα τραγούδι και το χορό, προσπαθώντας να διασκεδάσουν μέσα στο καταπράσινο τοπίο του Λάκκου.

Θεωρούνταν ευλογία και γούρι τα παιδιά να παίρνουν πέτρες, τρεις, έξι ή εννέα, από τον Ενιπέα, που τοποθετούνταν για ένα χρόνο στο καντήλι του σπιτιού τους. Αρχικά έμπαιναν ως τα γόνατα στο νερό, έσκυβαν και με το στόμα προσπαθούσαν να πάρουν τις μικρές πέτρες από το νερό, στα ρηχά του ποταμού.

Πιστεύεται ότι το έθιμο την ημέρα της Αναλήψεως το καθιέρωσαν στο Λιτόχωρο οι ναυτικοί, τότε που το Λιτόχωρο διέθετε σπουδαία ναυτική δύναμη. Το είχαν βιώσει λίγο διαφορετικά στα παράλια της Μικράς Ασίας, εκεί που οι κάτοικοι αναζητούσαν την πέτρα στη θάλασσα. Επειδή δεν υπήρχε κάποιο έθιμο την ημέρα αυτή, που θεωρείται από τις μεγαλύτερες γιορτές και πρώτες του καλοκαιριού, καθιερώθηκε η αναβίωση του για αρκετά χρόνια πριν να σταματήσει γύρω στο 1965. Επειδή δεν αναβίωνε χάθηκαν και πολύτιμα στοιχεία που αφορούσαν γενικότερα το έθιμο.

Το 2019 υλοποιήθηκε η πρώτη αναβίωση από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λιτοχώρου, με τη συμμετοχή του Olympus Marathon. Tο 2022, έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, έγινε κατορθωτό να αναβιώσει επιτυχώς υπό την αιγίδα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λιτοχώρου και με την υποστήριξη της Κοινότητας Λιτοχώρου. Συμμετείχαν η Δημοτική Χορωδία Λιτοχώρου «Ιωάννης Σακελλαρίδης», ο Πολιτιστικός Όμιλος Λιτοχώρου και ο Olympus Marathon.