Συνώνυμα: Ophrys sphegodes subsp. helenae (Renz) Soó & D.M.Moore
Ελληνική ονομασία: Η οφρύς της Ελένης
Η Οφρύς της Ελένης (Ophrys helenae Renz) είναι το μοναδικό είδος του γένους Ophrys που εμφανίζεται χωρίς θυρεό, ενώ είναι εύκολα αναγνωρίσιμη από το βελούδινο πορφυρό – κερασί χείλος της, το οποίο συχνά εμφανίζει ένα κιτρινωπό περιθώριο.
Παρόλο που το χρώμα και η ομορφιά της συγχέουν το όνομά της με την Ωραία Ελένη της αρχαιότητας, αυτό οφείλεται στη Helen Renz, μητέρα του Jany Renz, ο οποίος τη βρήκε και την περιέγραψε πρώτη φορά από την Κέρκυρα, το 1928.
Είναι ενδημικό της Βαλκανικής χερσονήσου, με κέντρο εξάπλωσής της τη Βορειοδυτική Ελλάδα. Η εξάπλωσή της φαίνεται πως είναι ενεργή, με τα όριά της να επεκτείνονται προς τα ανατολικά και νότια. Ανθοφορεί τους μήνες Απρίλιο και Μάιο και απαντάται σε φωτεινές ή ημισκιερές θέσεις, σε θαμνώνες ή ανοίγματα δασών.