Με 13 διαφορετικούς τρόπους μπορούν οι ασφαλισμένοι να κάνουν χρήση του πλασματικού χρόνου ασφάλισης, ώστε να πετύχουν την έξοδο τους προς τη σύνταξη ή τυχόν προσαύξηση στις μηνιαίες απολαβές τους ως συνταξιούχων.
Η ασφαλιστική νομοθεσία έχει θεσμοθετήσει τα πλασματικά έτη ως μέσο διευκόλυνσης των ασφαλισμένων, ώστε να συμπληρώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης) και να καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν με τα ισχύοντα όρια.
Οι ειδικές κατηγορίες αναγνωρίσεων έχουν 1ως εξής:
1. Στρατιωτική θητεία
2. Γονική άδεια ανατροφής παιδιών
3. Επιδοτούμενη ασθένεια (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
4. Επιδοτούμενη ανεργία (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
5. Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών
6. Χρόνος σπουδών
7. Κενά ασφάλισης
8. Χρόνος κύησης και λοχείας (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
9. Χρόνος απεργίας
10. Χρόνος γέννησης παιδιού
11. Χρόνος μαθητείας
12. Χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης
13. Χρόνος σύνταξης αναπηρίας.
Ο χρόνος εκτός εργασίας και εκτός ασφάλισης μπορεί, στο πλαίσιο που ορίζει η νομοθεσία, να αναγνωριστεί και να συνυπολογιστεί στον «κανονικό» χρόνο ασφάλισης. H αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης είναι ένας χρήσιμος τρόπος συμπλήρωσης ασφαλιστικού χρόνου που λείπει από τους ασφαλισμένους για να θεμελιώσουν ή και να προσαυξήσουν το ποσό της σύνταξης.
Οι κατηγορίες που δικαιολογούν την έλλειψη ασφάλισης μπορούν να εξομοιωθούν με πραγματική ασφάλιση υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιγράφονται κάθε φορά στη νομοθεσία.
Ο πλασματικός χρόνος μπορεί να προσμετρηθεί όχι μόνο για τη θεμελίωση σύνταξης αλλά και, υπό προϋποθέσεις, για την προσαύξησή της.
Τρεις κατηγορίες
Σχετικά με τον χρόνο ασφάλισης, υπάρχουν οι εξής τρεις κατηγορίες:
• Πρώτον, ο χρόνος πραγματικής (υποχρεωτικής) ασφάλισης.
• Δεύτερον, ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης.
• Τρίτον, αναγνωριζόμενος χρόνος πλασματικής ασφάλισης.
Η εξόφληση γίνεται:
1. Είτε εφάπαξ με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Η καταβολή του συνολικού ποσού πρέπει να γίνει εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης.
2. Είτε σε δόσεις. Το σχετικό ποσό εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης. Όπου ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης αξιοποιείται πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση της οφειλής ποσό ίσο με το 1/4 της σύνταξης.
Κατηγορίες ασφαλισμένων
Οι κατηγορίες ασφαλισμένων οι οποίες εχουν το δικαίωμα για σύνταξη πριν τα 62 για φέτος είναι οι παρακάτω :
1.Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα έως το 2012 με συμπληρωμένες, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών, τις 10.500 ημέρες ασφάλισης και επεδίωκαν να αποχωρήσουν με 35ετία στο αντίστοιχο όριο ηλικίας, η δυνατότητα εξόδου δίνεται αν έχει συμπληρωθεί κι εδώ το αντίστοιχο όριο που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 έτη και 6 μήνες.
2. Γονείς σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Ταμεία τραπεζών και ΙΚΑ:
Ειδικά όρια ηλικίας ισχύουν και το 2023 για γονείς, άνδρες και γυναίκες, με δικαίωμα «εξόδου» ακόμη και στα 50 και έως τα 58, εφόσον βέβαια είχαν στο παρελθόν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης.
Κομβικό ρόλο σε αυτή την περίπτωση βέβαια παίζει το πότε ενηλικιώθηκε το παιδί.
3. Βαρέα και ανθυγιεινά: Νωρίτερα μπορεί να βγουν στη σύνταξη οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ που κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών, τις 10.500 ημέρες ασφάλισης.
4. Δημόσιο με 35ετία: Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει έως την 31η Δεκεμβρίου του 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών, όσο και τα 58 έτη.
Ετσι θα μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 έτη και 6 μήνες.
5. Δημόσιο με 37ετία: Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου, εφόσον είχαν συμπληρώσει 25ετία έως την 31η Δεκεμβρίου του 2010, είχαν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37ετία χωρίς όριο ηλικίας, πλην όμως θα πρέπει η 37ετία να έχει συμπληρωθεί ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών έως την 31η Δεκεμβρίου του 2021. Ετσι ο εν λόγω ασφαλισμένος μπορεί το 2023 να συνταξιοδοτηθεί σε ηλικία 61 ετών και 2 μηνών.
6. Δημόσιο με 25ετία: Υπάλληλος, γεννηθείς τον Μάρτιο του 1966, έχει 25 έτη ασφάλισης έως την 31η Δεκεμβρίου του 2011. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη από τη συμπλήρωση του 56ου έτους της ηλικίας του (Μάρτιος του 2022) κι οποτεδήποτε το επιθυμεί.
7. ΕΤΑΑ: Για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) και στο ΕΤΑΑ (Ταμείο Νομικών, ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ) που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα έως το 2012 με συμπληρωμένα ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τα 35 έτη ασφάλισης, το ισχύον όριο που πρέπει να έχει συμπληρωθεί φθάνει μέχρι τα 61 και 9 μήνες.
8. ΟΑΕΕ: Για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες με ασφάλιση στον ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα ως το 2012 με συμπληρωμένα ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τα 35 έτη ασφάλισης και που επεδίωκαν να αποχωρήσουν στο αντίστοιχο όριο ηλικίας η δυνατότητα εξόδου δίνεται αν έχει συμπληρωθεί κι εδώ το αντίστοιχο όριο που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 9 μήνες.
