Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν εικόνα όλων αυτών των στοιχείων γιατί αυτά θα καθορίσουν στο τέλος τι έχουν λαμβάνει σε κύρια και επικουρική σύνταξη αλλά και εφάπαξ παροχές και ποιες κινήσεις θα πρέπει να κάνουν.
Ποια είναι τα 11 σημεία, παράγοντες ή στοιχεία για τα οποία τόσο οι νέοι ασφαλισμένοι όσο και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να έχουν εποπτεία, γιατί ουσιαστικά απαρτίζουν το συνολικο συνταξιοδοτικό τους προφίλ, το οποίο οδηγεί στην λήψη συγκεκριμένων συνταξιοδοτικών παροχών. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν εικόνα όλων αυτών των στοιχείων γιατί αυτά θα καθορίσουν στο τέλος τι έχουν λαμβάνει σε κύρια και επικουρική σύνταξη αλλά και εφάπαξ παροχές και ποιες κινήσεις θα πρέπει να κάνουν για να μην απωλέσουν προνόμια, αλλά και για να θεμελιώσουν με τον συμφερότερο για αυτούς τρόπους συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
1. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Το πότε πρωτοασφαλίστηκε ο ενδιαφερόμενος παραμένει σημαντικό. Συγκεκριμένα όσοι ασφαλίστηκαν πριν την 1.1.1993 θεωρούνται «παλαιοί ασφαλισμένοι» και στις περισσότερες περιπτώσεις αποκτούν δικαίωμα σε σύνταξη σε χαμηλότερα ηλικιακά όρια σε σχέση με τους «νέους ασφαλισμένους». Η έναρξη της ασφάλισης θα πρέπει να βεβαιώνεται και να πιστοποιείται από το Μητρώο του ΕΦΚΑ.
2. ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΑΜΕΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΕΤΑΙ Ο ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΣ
Εδώ κάνουμε μια βασική διάκριση των εντασσόμενων πλέον στον e-ΕΦΚΑ μετά την ενοποίηση τους στον Ενιαίο Φορέα στα Ταμεία Μιθωτών ( Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα) και στα Ταμεία Αυτοαπασχολούμενων ( ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ κ.λ.π). Η σημασία της διάκρισης έγκειται στο ότι στην πρώτη περίπτωση η ευθύνη για καταβολή των εισφορών δεν βαρύνει τον ασφαλισμένο, αλλά αυτή ενεργείται από τον Εργοδότη και μέσω της καταβολής του μισθού, ενώ στην άλλη περίπτωση απολειστικά υπεύθυνος για την εξοικονόμηση και απόδοση των εισφορών του είναι ο ίδιος ο ασφαλισμένος. Αυτή η ευθύνη φέρει και την δυνατότητα επιλογής του ύψους της εισφοράς που επιθυμεί να καταβάλλει ο ενδιαφερόμενος μέσω του συστήματος επιλογής των ασφαλιστικών κξάσεων που ισχύει πλέον.
3. ΔΙΑΔΟΧΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει εικόνα της πορείας της διαδοχικής του ασφάλισης, εφόσον ασφαλίστηκε σε περισσότερα του ενός Ταμεία Ασφάλισης, στο ένα μετά το άλλο, για να μπορεί να εντοπίσει ποιος είναι ο απονέμων φορέας της σύνταξής του, αλλά και πως καταμετράται ο συνολικός χρόνος ασφάλισής του μέσω των απαραίτητων βεβαιώσεων. Είναι επίσης σημαντική η επίκληση της διαδοχικής ασφάλισης κατά την αίτηση απονομής σύνταξης.
4.ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Αναλόγως ο ασφαλισμένος θα πρέπει να έχει εποπτεία των ταμείων στα οποία υπήρξε ταυτόχρονα ασφαλισμένος ( δηλαδή παράλληλα), γιατί αυτή η ασφάλιση δίνει δικαίωμα σε προσαύξηση σύνταξης και αυτό θα πρέπει να αποτυπωθεί στην αίτηση απονομής, αλλά δεν υπολογίζεται «προσαυξητικά» στην θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης.
5. ΠΛΗΡΗΣ Ή ΠΡΟΩΡΗ/ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
Ο υποψήφιος συνταξιούχος θα πρέπει να μελετήσει εάν έχει το δικαίωμα σε πρόωρη/ μειωμένη σύνταξη, δηλαδή σε σύνταξη πριν την συμπλήρωση του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη καταρχάς. Μετά εφόσον, διαγνώσει ότι το έχει θα πρέπει να διαπιστώσει εάν από όλα τα στοιχεια του σνταξιοδοτικού του φακέλου τον συμφέρει η επιλογή της πρόωρης σύνταξης σε όρους χρόνου, αλλά και οικονομικών απολαβών.
6. ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ο συνολικός χρόνος ασφάλισης είναι ο ένας από τους δύο πυλώνες ( ο άλλος είναι η ακριβής ημερομηνία γέννησης) ο οποίος συνδυαζόμενος και εφαρμοζόμενος στις διατάξεις θεμελίωσης ή κατοχύρωσης δικαιώματος σύνταξης οδηγεί στην δυνατότητα λήψης σύνταξης σε συγκεκριμένη ηλικία, μετά και από τις αυξήσεις ορίων ηλικίας και από τους συνδυασμούς που προκύπτουν και από τους Πίνακες με τα Αυξημένα Όρια Ηλικίας του Νόμου 4336/2015.
7. ΥΨΟΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2002
Το ύψος των συνολικών εισφορών για τον κλάδο σύνταξης από την 1.1.2002 έως και την ημερομηνία αποχώρησης, συνδυαζόμενο με το παραπάνω σημείο 6, δηλαδή τον χρόνο ασφάλισης είναι αυτό που μέσω του μέσου όρου συντάξιμων αποδοχών που διαμορφώνει το τελικό ποσό της σύνταξης δια της εφαρμογής των συντελεστών αναπλήρωσης του Αφαλιστικού Νόμου.
8. ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
Οι πλασματικοί χρόνοι ασφάλισης είναι χρόνοι που δεν έχουν διανυθεί πραγματικά στην ασφάλιση, αλλά εφόσον υπάρχει η δυνατότητα αναγνώρισης και εξαγοράς τους από τον ασφαλισμένου λειτουργούν τόσο για την δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όσο και για την προσαύξης της σύνταξης. Επομένως ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μελετά, εάν έχει την δυνατότητα να τους αναγνωρίσει και σε δαύτερο επίπεδο εάν τον συμφέρει σε μια ανάλυση κόστους- οφέλους της κίνησης αυτής.
9. ΟΦΕΙΛΕΣ ΣΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ
Για τους υπό ευρεία εννοία αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους που κάναμε στο σημείο 2 του άρθρου μας είναι επιτακτικό να υπάρχει έλεγχος για το εάν υπάρχουν οφειλές που έχουν συσσωρεύσει στα ασφαλιστικά τους ταμεία. Η οφειλή, εφόσον δεν διευθετηθεί, μπορεί να διογκώνεται μέσω προσαυξήσεων και να φτάσει σε ύψος που κατά το νόμο αποκλείει το δικαίωμα σε λήψη σύνταξης. Προσοχή λοιπόν.
10. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ
Δεν είναι δεδομένο ότι ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει καθόλη την ασφαλιστική του διαδρομή ίσο χρόνο εισφορών κύριας σύνταξης με εισφορές επικούρησης. Επομένως ο ασφαλισμένος πρέπει να προχωρά στην έρευνα και την βεβαίωση ειδικά από προηγούμενα ταμεία για τον χρόνο κατά τον οποίο έχουν καταβληθεί για λογαριασμό τους εισφορές επικουρικής ασφάλισης, που μπορεί να καταλήξουν στην λήψη επικουρικής σύνταξης.
11. ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ
Με την ίδια ακριβώς λογική όπως παραπάνω ο ασφαλισμένος θα πρέπει να επιβαβαιώνει και να πιστοποιεί εάν και για πόσο διάστημα κατά την ασφαλιστική του διαδρομή είχε εισφορές πρόνοιας στα ταμεία που εντάχθηκε, οι οποίες θα καταλήξουν στην αξίωσή του για λήψη εφάπαξ παροχής μετά την συνταξιοδότησή του.
Γιάννης Μαυρωνάς, Νομικός Σύμβουλος, www.mavronaslaw.gr
Πηγή: dnews.gr
