Ε΄ Μέρος
1974 – 2010

                                                 Γράφει ο Γιώργος Βαζάκας* - Φιλόλογος

Η Χούντα μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου μέσα από τις εσωτερικές της τριβές και υπό το βάρος της προδοσίας της Κύπρου καταρρέει και παραδίδει την εξουσία στον παλιό πολιτικό κόσμο. Η μεταπολίτευση είναι ομαλή. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής της περιόδου (1974 – 1977) αποσύρει τη χώρα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, ενεργεί δημοψήφισμα (8/12/1974), με το οποίο ο Λαός επιλέγει με ποσοστό 69,2% ως πολίτευμα την αβασίλευτη Δημοκρατία και η Χώρα αποκτά δημοκρατικό Σύνταγμα. Ο Καραμανλής προβαίνει σε εκτεταμένες κρατικοποιήσεις νευραλγικών οικονομικών υποδομών, όπως τράπεζες, ναυπηγεία, βιομηχανίες και συγκοινωνίες και γι’ αυτό κατηγορήθηκε κι ως «σοσιαλίζων».
 Εντωμεταξύ ο ριζοσπαστισμός του λαού δυναμώνει και φέρνει το 1981 στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ στις αρχές του ίδιου χρόνου η χώρα έχει καταστεί μέλος της ΕΟΚ, που μετεξελίσσεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για πρώτη φορά ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα επιτυγχάνει απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το ΠΑΣΟΚ υπόσχεται πολλά και η μισή Ελλάδα που είναι παραγκωνισμένη και κατατρεγμένη για πάνω από 60 χρόνια δεν μπορεί να περιμένει. Για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα, αντί άλλων αρχίζει η διόγκωση του δημόσιου τομέα, αφού για άλλη μια φορά ούτε ο κλασσικός παραγωγικός τομέας αναπτύσσεται με πρωτοβουλίες ή συμμετοχή του κράτους, αυτός δηλαδή που παράγει πραγματικό πλούτο και θέσεις εργασίας όπως οι βιομηχανίες, το εμπόριο, οι πραγματικές και αναγκαίες υπηρεσίες για την κοινωνία. 
 Η οικονομική ελίτ μουδιασμένη στην αρχή και περιμένοντας να δει πού το πάει το ΠΑΣΟΚ, όταν αντιλαμβάνεται, ότι δεν πρόκειται να θιγούν τα κεκτημένα της, εφησυχάζει και περιορίζεται στον παραδοσιακό της ρόλο: δουλειές με πελάτη το κράτος αλλά και με λεφτά του κράτους. Από τη μια λοιπόν φυσάει ένας πρωτόγνωρος αέρας αισιοδοξίας, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα αποκτούν διάσταση, που ο τόπος ουδέποτε είχε ξαναδεί και από την άλλη τα στεγανά των εξουσιών πετάνε την παλιά τους φορεσιά, φτιασιδώνονται, χτυπάνε φιλικά στην πλάτη την Αλλαγή, που κολακεύεται από την υποδοχή και στρογγυλοκάθεται στα σαλόνια τους. Έτσι ποτέ δεν αποδυναμώθηκε η ισχύς της καθεστηκυίας τάξης, παρά μόνο άλλαξε μορφή. Και παρά τις κάποιες εξαιρέσεις, τελικά δε δημιουργήθηκαν θεσμοί, για να προστατεύσουν το σκληρό πυρήνα της κυριαρχίας του λαού: τη δυνατότητα στην απόφαση και στην υλοποίησή της, γιατί αυτό είναι Δημοκρατία. 

Η χώρα περιορίζεται σ’ ένα μεταπρατικό ρόλο διαχείρισης, που ρίχνει από το τραπέζι του διεθνούς καταμερισμού εργασίας ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός. Η αστική τάξη της Ελλάδας, εκτός φωτεινών εξαιρέσεων ουδέποτε έπαιξε πατριωτικό ρόλο, ουδέποτε υπήρξε εθνική. Ακόμη και όταν επένδυε σε τομείς, που παράγουν πραγματικό πλούτο, όπως η βιομηχανία ή η ναυτιλία, το έκανε είτε με λεφτά του κράτους είτε με πελάτη το κράτος είτε και τα δυο μαζί, ενώ ανάλωνε τα κέρδη της ολοκληρωτικά για προσωπική της ευχαρίστηση και ξανάρχιζε την αναπαραγωγή με δανεικά από τις τράπεζες. Όταν δε ανακάλυψε και το τζόγο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αδαής και νεοφώτιστη, όπως ήταν, απώλεσε την όποια ισχύ της είχε απομείνει. Μυωπική και επικίνδυνη ακόμη και για τον εαυτό της.
Ο αγροτικός τομέας μετά το 1981, αφού αποκοιμήθηκε, αποσαρθρώθηκε έντεχνα από τα ευρωπαϊκά προστάγματα, που ήθελαν μια χώρα ανήμπορη να εκμεταλλευτεί κάθετα την πρωτογενή παραγωγή της, αλλά μόνο να την ξεπουλά ευκαιριακά, παρήκμασε και έγινε επαίτης των επιδοτήσεων, με αντάλλαγμα τον έλεγχό του. Αντί της πρωτογενούς παραγωγής, όποιος ακόμη συνεχίζει να υποστηρίζει ότι ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Χώρας μας, κάνει εσκεμμένα τον αφελή.
Και στο πολιτικό πεδίο τα δύο μεγάλα κόμματα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ , που κυριάρχησαν από τη μεταπολίτευση του 1974 μέχρι και το 2015, παρά τις αρχικές τους διαφοροποιήσεις τους ως δύο ορατοί αντίθετοι πόλοι, κατέληξαν εν τέλει να κάνουν την ίδια δουλειά εναλλασσόμενα στην εξουσία για 40 χρόνια. Αυτό εξάλλου ήταν το σχέδιο ήδη από τη δεκαετία του 1950, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για όλο το Δυτικό κόσμο. Δυο ισχυρά κόμματα ένα κεντροδεξιό κι ένα κεντροαριστερό, που μέσα από την εναλλαγή τους θα κρατούν εγκλωβισμένο τον κόσμο μακριά από ριζοσπαστικές, δημοκρατικές και πραγματικά ωφέλιμες επιλογές για τον ίδιο. Ο λαός ακουμπά στον μεσσιανικό αρχηγισμό των κομμάτων και όχι στην εγκαθίδρυση Θεσμών, που θα λειτουργούν και μετά τα πρόσωπα , που για διάφορους συγκυριακούς ιστορικούς ρόλους προβάλλονται κάθε φορά ως ηγέτες.
Με ελάχιστες διαφοροποιήσεις οι ίδιες θέσεις και απόψεις προκρίνονται εναλλάξ από τους ίδιους υποστηρικτές, ανάλογα με το αν βρίσκονται στη συμπολίτευση ή στην αντιπολίτευση. Οι ίδιες υποσχέσεις που ποτέ δεν εκπληρώνονται, όταν έρθουν στην εξουσία. Μια διαρκής πολιτική εξαπάτηση, για την οποία ποτέ κανείς δε λογοδοτεί, ποτέ δεν τιμωρείται, αφού εσκεμμένα δεν υπάρχει σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Βουλευτικές και Υπουργικές ασυλίες που φτάνουν στην ατιμωρησία, ακόμη κι όταν αδρανοποιούν το εγκαθιδρυμένο συνταγματικά δημοκρατικό πολίτευμα. Αποφάσεις πρωθυπουργών που ανακαθορίζουν τις λειτουργίες των υπουργών της Κυβέρνησης, αλλά που εντούτοις δεν ελέγχονται για τη συνταγματικότητά τους. Υποσχέσεις για οικονομική ανάπτυξη, που ποτέ δεν νοηματοδοτείται συγκεκριμένα και στοχευμένα το περιεχόμενό της, έτσι ώστε άλλοτε να θεωρείται ως τέτοια η αθρόα συμμετοχή σε χρηματιστηριακές συναλλαγές υπό την εποπτεία και ευλογία των ΜΜΕ, άλλοτε η αύξηση της ζήτησης ακινήτων λόγω υπέρμετρου τραπεζικού δανεισμού πλεονάζοντος αλλά εντούτοις απόντος χρήματος και άλλοτε η απόκτηση αυτοκινήτων με την πριμοδότηση από το κράτος της απόσυρσης των παλαιών
Στις εκλογές του 2004 το αλαζονικό και αποκομμένο πια από τη λαϊκή του βάση ΠΑΣΟΚ, ταυτισμένο πια με τα συμφέροντα των επιχειρηματιών και των εργολάβων και μετά από 11 συνεχή χρόνια στην εξουσία, ηττάται. Επανέρχεται η Ν.Δ. με πρόεδρό της τον Κώστα Καραμανλή, ανιψιό του Κωνσταντίνου Καραμανλή ιδρυτή της Ν.Δ., με συνθηματολογία σχετική με τα σκάνδαλα, που διέπραξαν οι προηγούμενοι κακοί διαχειριστές καταλογίζοντάς τους ευθύνες, γιατί ο κόσμος έχασε τα λεφτά του στο χρηματιστήριο, με αριστερή φρασεολογία, υποσχέσεις παροχών, με εξαγγελίες περί καινούργιου ήθους και ύφους, που θα επικρατήσει στα πολιτικά πράγματα και με κορυφαίο σύνθημα την επανίδρυση του κράτους. Μόλις αναλαμβάνει την εξουσία φροντίζει να κάνει καινούργια απογραφή των δημοσιονομικών της χώρας, σύμφωνα με την οποία το έλλειμμα άγγιζε το 6,5% αντί του 1,2%, που υποστήριζε η προηγούμενη κυβέρνηση, οπότε περιττεύει η διευκρίνιση: Οι παροχές θα αργήσουν.
Τις εκλογές του 2007 τις κερδίζει πάλι η Ν.Δ., πιθανόν γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν έπεισε ότι έχει καταλάβει τα λάθη του παρελθόντος του και όχι γιατί η Ν.Δ. παρουσίασε κάποιο έργο. Το 2008 κάνει την εμφάνισή της η γνωστή παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Με αφορμή αυτήν η οποία αρχίζει να επιδρά κυρίως σε ψυχολογικό επίπεδο στην ελληνική οικονομία αλλά και τη θέση του ΠΑΣΟΚ ότι δε θα στηρίξει την πρόταση της Ν.Δ., που αφορά την επανεκλογή του Καρόλου Παπούλια ως Προέδρου της Δημοκρατίας το Μάρτιο του 2010 (που τελικά στήριξε), η Ν.Δ. ανακοινώνει ότι η ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιβιώσει στο διαμορφούμενο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, έχει ανάγκη από βαθιές αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές θα είναι επώδυνες για το λαό, γι’ αυτό χρειάζεται νωπή λαϊκή εντολή. Ανακαλύπτει δηλαδή ξαφνικά, ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα, όσο τα παρουσίαζε έως τότε( πτώση ανεργίας, αύξηση ρυθμού ανάπτυξης, ασφαλές και πρόσφορο επενδυτικό περιβάλλον, καλυτέρευση των δημοσιονομικών, μείωση του ελλείμματος, σταθεροποίηση του βιοτικού επιπέδου, καλυτέρευση των δημοσίων λειτουργιών, νοσοκομείων κλπ). Εντωμεταξύ έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους και βρίσκονται σε εξέλιξη οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα (Βατοπέδι, SIEMENS), που καταλογίζονται σε κορυφαία στελέχη της, ενώ η αλαζονική συμπεριφορά κάποιων εξ αυτών έχει αρχίσει να προκαλεί από καιρό.
Yπό αυτές τις συνθήκες προκηρύσσονται εκλογές για την 4η Οκτωβρίου 2009 με προφανή συναρμοζόμενο σκοπό είτε η Ν.Δ. να παραδώσει την εξουσία στο ΠΑΣΟΚ, είτε, αν κερδίσει, να έχει λυμένα τα χέρια της. Το ΠΑΣΟΚ με υποσχέσεις για κοινωνικές παροχές, αναμόρφωση του πολιτικού ήθους, αξιοκρατία, , ανάπτυξη των πράσινων μορφών ενέργειας, ορθολογική διαχείριση των δημοσιονομικών, μείωση του σπάταλου κράτους και υπό το κορυφαίο σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», αλλά η κυβέρνηση της Ν.Δ. αδυνατεί να τα διαχειριστεί σωστά, κερδίζει τις εκλογές με διαφορά δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τη Ν.Δ.
Ακολουθεί μικρή περίοδος συγκρατημένης αισιοδοξίας και αναμονής. Μιας σημειολογικής συμπεριφοράς προς την κατεύθυνση της μείωσης κάποιων εμφανώς περιττών εξόδων του δημόσιου τομέα. Προοδευτικά όμως ανακαλύπτει (; ) και ανακοινώνει κι αυτό με τη σειρά του την πραγματική κατάσταση. Το δημόσιο έλλειμμα κατά την καινούργια απογραφή – που επιστρέφει έτσι τα ίσα στη Ν.Δ. – είναι πάνω από 11,5%. Τα ετήσια δηλαδή έξοδα της χώρας είναι μεγαλύτερα των εσόδων της κατά ποσοστό 11,5% αυτών. Σε απόλυτο αριθμό περίπου 30 – 35 δις ευρώ. Οι δημόσιες δαπάνες και λειτουργίες είναι υπέρογκες και υπερτιμημένες. Ο δημόσιος τομέας έχει διογκωθεί. Τα κονδύλια από την Ε.Ε δεν απορροφούνται. Οι ελεγκτικοί και οι εισπρακτικοί μηχανισμοί του κράτους δε λειτουργούν. Τα ασφαλιστικά ταμεία χρωστούν υπέρογκα ποσά σε προμηθευτές και νοσοκομεία, ενώ οι ανείσπρακτες εισφορές της εργοδοσίας προς αυτά ανέρχονται επίσης σε μεγάλα ποσά. Το κλίμα τόσο υπό την πίεση της διεθνούς κρίσης, όσο και των καινούργιων ανακοινώσεων επιδεινώνεται.
Το κρίσιμο είναι ότι η χώρα αδυνατεί να ανταποκριθεί σε βραχυπρόθεσμες διεθνείς υποχρεώσεις της. Αδυνατεί (;) να εξοφλήσει τα ομόλογά της που λήγουν τους επόμενους μήνες στις διεθνείς αγορές. Και βέβαια αναδύεται έτσι ένα νέο και μοναδικό παράδοξο: ακόμα και το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Χώρας να πρέπει να εξοφληθεί σε συνάλλαγμα (δολάρια ή ευρώ ή οποιοδήποτε άλλο νόμισμα, που χρησιμοποιείται ως συναλλαγματικό μέσο), η Ελλάδα για πρώτη φορά από τη σύστασή της το διαθέτει. Είναι μέλος της Ε.Ε. και της ευρωζώνης και ως εθνικό της νόμισμα έχει υιοθετήσει το ευρώ, νόμισμα που χρησιμοποιούν 19 χώρες της Ευρώπης, το οποίο όμως συγχρόνως έχει εγκαθιδρυθεί και αυτό ως παγκόσμιο συναλλαγματικό μέσο/απόθεμα. Από τη μια λοιπόν οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες παρέχουν τη δυνατότητα στην Τράπεζα της Ελλάδας να δημιουργήσει πιστώσεις σε ευρώ και να εξοφληθούν τα ομόλογα της Χώρας, από την άλλη η οποιαδήποτε μορφή εσωτερικού δανεισμού, θα αποφέρει ευρώ. Με μια κουβέντα η Χώρα δε χρειάζεται να καταφύγει σε ξένο δανεισμό, εκτός αν την υποχρεώσουν, με τη βοήθεια του πολιτικού της προσωπικού.
Αφού λοιπόν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, παλιές και νέες «προστάτιδες δυνάμεις», ήδη από το 2008/2009 διέθεσαν πακτωλό χρημάτων «από το τίποτα» και «κουβεντιαστές εγγυήσεις», για να διασώσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και τράπεζες, έρχεται η ώρα της Ελλάδας. Κώστας Καραμανλής και Γιώργος Παπανδρέου έχουν ήδη υπονομεύσει την διεθνή ισχύ της Χώρας με άνευρες και σπασμωδικές κινήσεις, φλύαρες και ατιμωτικές δηλώσεις για την Ελλάδα και το λαό της. Οι λύσεις που ακολούθησαν οι «σύμμαχοί» μας αφορούν το δικό τους καπιταλισμό, αυτόν που κερδίζει 200 χρόνια τώρα σε βάρος της πατρίδας μας.
Για την Ελλάδα απαιτείται νέα «Γερμανική Ειρήνη». Τι εξυπηρετεί; Πολλά: Βγαίνουν από το κάδρο οι λοιπές χώρες της ευρωζώνης και μπαίνει η Ελλάδα με τη διαχρονική αιτιολογία: Οι Έλληνες ξοδεύουν περισσότερα από όσα βγάζουν, πρέπει να μπει τάξη στα οικονομικά τους, αν θέλουν δανεικά. Συγχρόνως αποκαθίσταται το περιεχόμενο της «πίστης στο χρήμα»: Το χρήμα δεν το κόβεις το δανείζεσαι με σκληρούς όρους από αυτούς που το έχουν (ή εμφανίζονται έτσι), γιατί αν δεν το κάνεις , τι θα το κάνουν αυτοί που το έχουν αποθησαυρίσει. Τέλος πρέπει να μη ζημιωθούν οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, που έχουν δανείσει τις ελληνικές, που έχουν δανείσει του Έλληνες, για να αγοράζουν τα γερμανικά και γαλλικά προϊόντα. Πως γίνεται αυτό; Το κράτος να αναλάβει απ’ ευθείας την αποπληρωμή τους, μέσω νέου εξωτερικού δανεισμού του και επιτήρησής του, συγχρόνως να σβήσουν οι τράπεζες τις απαιτήσεις τους προς το κράτος, να γίνουν «κουφάρια», για να τις αγοράσουν «οι δικοί μας» τζάμπα, όπως και έγινε…
Κατερίνη 19/5/2021
*Ο Γιώργος Βαζάκας είναι μέλος του Ε.ΠΑ.Μ.(Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο)
Mail: [email protected].

                                            Θα συνεχίσουμε με την περίοδο: 2010 – 2015