Χρήστος Τζιουβάρας
Στο σημερινό ΒΗΜΑ της Κυριακής υπάρχει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον δημοσίευμα για την έρευνα και το Συνέδριο του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που αφορά τις ορεινές και απομονωμένες περιοχές της χώρας.
Η έρευνα που παρουσιάστηκε δείχνει ότι η επιστήμη και η τεχνολογία μπορούν να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των ορεινών οικισμών που ερημώνουν, πλήττοντας παράλληλα και την εθνική μας οικονομία.
Όπως αναφέρεται στην εν λόγω έρευνα, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτών των περιοχών είναι η ενεργειακή φτώχεια, δηλαδή η αδυναμία των νοικοκυριών εκεί να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.
Υπολογίζεται ότι ένα ορεινό νοικοκυριό που ζει σε υψόμετρο 1000μ. έχει τριπλάσιες θερμικές ανάγκες από ένα αντίστοιχο που βρίσκεται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος αλλά βρίσκεται στο επίπεδο της θάλασσας. Οι χαμηλές θερμοκρασίες εκεί σε συνδυασμό με τα παλαιά (χωρίς θερμομόνωση) κτήρια που κατά βάση υπάρχουν στις ορεινές περιοχές έχει ως αποτέλεσμα η ενεργειακή φτώχεια σε αυτές τις περιοχές να κινείται σε ένα ποσοστό της τάξεως του 75%.
Όπως ορθά τονίζεται στο δημοσίευμα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην μείωση της ενεργειακής φτώχειας. Παραδείγματα από χώρες όπως η Γερμανία μας δείχνουν ότι φωτοβολταϊκά, μία ανεμογεννήτρια ή ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο μπορούν να στηρίξουν ένα χωριό 1000 κατοίκων, και παράλληλα να εξοικειώσουν τις τοπικές κοινωνίες με τις σύγχρονες τεχνολογίες και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στον αντίποδα από φαραωνικά έργα ανεμογεννητριών που προτείνονται κατά καιρούς στις κορυφές των βουνών, χωρίς σχεδιασμό και αποκομμένα από τις τοπικές κοινωνίες απειλώντας το φυσικό περιβάλλον και που αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τις τοπικές κοινωνίες.
Προγράμματα όπως το εξοικονομώ πρέπει να δώσουν έμφαση σε ορεινές περιοχές ώστε να θωρακίσουν τα σπίτια και να μειώσουν το ενεργειακό κόστος σε αυτές τις περιοχές.
Πάνω από το 75% της Ελλάδας είναι ορεινές περιοχές. Και βέβαια, και στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και στην Πιερία έχουμε ορεινές περιοχές που αντιμετωπίζουν ζητήματα ερήμωσης και έντονων ανισοτήτων, και είναι σαφές ότι πρέπει να υπάρξουν πρωτοβουλίες ώστε μέσα από τους διαθέσιμους πόρους να ασκηθεί στοχευμένη πολιτική ώστε να συγκρατηθούν αυτά τα φαινόμενα.
Η ενεργειακή φτώχεια είναι ένα επίκαιρο ζήτημα και σίγουρα το ένα από τα πολλά που πρέπει να αντιμετωπιστούν στις ορεινές περιοχές. Μέτρα όπως η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής, αλλά και κοινωνικές υποδομές, σχολεία, πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη είναι επίσης κάποια άλλα ζητήματα που μέσα από ολοκληρωμένες πολιτικές πρέπει να απαντηθούν.
Η Περιφέρειες έχουν κομβικό ρόλο σε ζητήματα ανισοτήτων όπως αυτά, και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και η Αντιπεριφέρεια Πιερίας πρέπει να δρομολογήσουν σε συνεργασία με ιδρύματα όπως το ΕΜΠ και με το κεντρικό κράτος διαδικασίες, προγράμματα και σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που υπάρχουν στις ορεινές μας περιοχές, μεταξύ άλλων και την ενεργειακής φτώχειας.
