Καπνικό Σταθμό Κατερίνης
Το διήμερο επιστημονικό συμπόσιο που έληξε το Σάββατο βράδυ με οργανωτή την Εθελοντική Ομάδα Δράσης Ν. Πιερίας «Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ» κατάφερε με τον πιο ωραίο τρόπο αυτό που εξαρχής επιδίωξε:
τη σύνδεση δηλαδή των πρωτοβουλιών και των προγράμματα δράσης που γίνονται στον Καπνικό Σταθμό (κίνημα χωρίς μεσάζοντες, κοινωνικό φαρμακείο, κοινωνική κουζίνα, χριστουγεννιάτικο χωριό, κέντρο διαχείρισης ανθρωπιστικής βοήθειας κλπ.) με τη σύγχρονη κοινωνική και οικονομική θεωρία.
Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον διήμερο καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί και ειδικοί επιστήμονες από τρία Πανεπιστήμια αντιμετώπισαν με πειθαρχημένο και ακριβή τρόπο το φαινόμενο της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας—εκείνης της οικονομίας δηλαδή που βρίσκεται μεταξύ του κράτους και των αγορών από τη μια μεριά και των δικτύων μιας άλλης οικονομίας από την άλλη προς όφελος της κοινωνίας και των αδυνάτων (συνεταιριστικές οργανώσεις, κινήματα χωρίς μεσάζοντες κλπ). Αναλύθηκε διεξοδικά ο όρος των κοινών και η σημασία της δημοκρατίας (Άρης Στυλιανού), επισημάνθηκε η αξία της αθέατης, μη ορατής σε πρώτη ματιάς όψης των συλλογικών εγχειρημάτων επειδή αυτά τα εγχειρήματα συνενώνουν τους πολίτες, συνδέουν με καλύτερους τρόπους τη γειτονιά με τον πολίτη, προσδίδουν χαρά και ευχαρίστηση (Γιώργος Γριτζάς). Ταυτόχρονα παρουσιάστηκαν στο κοινό στιγμιότυπα και παραδείγματα από την περί κοινωνικής οικονομίας εμπειρία τόσο ελληνικά όσο και ευρωπαϊκά (Γιώργος Χατζηχρήστος, Σωκράτης Σεϊτανίδης) αλλά και η αποτύπωση της οικονομικής κρίσης στο λόγο της λογοτεχνίας (Μάκης Καραγιάννης). Η Σοφία Αδάμ από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης εστίασε το ενδιαφέρον της στη σχέση της αλληλέγγυας οικονομίας στον κρίσιμο τομέα της φροντίδας όπου το κράτος ολοένα και αποσύρεται, ενώ στην ανεξάντλητη οικονομική δύναμη της κοινότητας αναφέρθηκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πασχάλης Αρβανιτίδης.
Για την τεράστια δουλειά που οφείλουμε να κάνουμε σε ό,τι αφορά τα δημόσια αγαθά αλλά και για την συμβολή κινημάτων αντίστασης και αλληλεγγύης όπως είναι η Εθελοντική Ομάδα Δράσης ν. Πιερίας (η οποία επαινέθηκε από όλους, εισηγητές και κοινό, ως σπάνιο παράδειγμα) μίλησε ο μαχητικός δημοσιογράφος, υπερασπιστής των κοινωνικών κινημάτων και συγγραφέας Χριστόφορος Κάσδαγλης. Ο Ηλίας Τσολακίδης από την άλλη εξήγησε πειστικά τον δημόσιο και προσιτό σε όλους τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Εθελοντική Ομάδα Δράσης ενώ παρουσίασε και τον διαφανή και δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας των οικονομικών συναλλαγών και το σύνολο των εσόδων και εξόδων της ομάδας ευχόμενος κάτι παρόμοιο να συμβεί κάποτε και στο πλαίσιο του Δήμου Κατερίνης και της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης.
Το διήμερο συμπόσιο, ωστόσο, έδωσε ταυτόχρονα χώρο, χρόνο και συγκίνηση και στον πολιτισμό που παράγεται από συμπολίτες μας αλλά και στον λαϊκό πολιτισμό της Πιερίας: φωτογραφική έκθεση με θέμα τον καπνικό σταθμό από τους Παναγιώτη Φτάρα και Νατάσα Τσολακίδου, κινηματογραφικές εικόνες (ένα κοινωνικά και πολιτικά επίκαιρο ντοκυμαντέρ του συμπατριώτη μας Γιώργου Κεραμιδιώτη) καθώς και αποτυπώσεις της Πιερίας και της Κατερίνης του 1960 τις οποίες παρουσίασε ο επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Ηρακλής Παπαιωάννου.
Κοινή διαπίστωση όλων των συμμετεχόντων και συμμετεχουσών ήταν πως η έμφαση στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, η έμφαση στην υπεράσπιση των κοινών αγαθών καθώς και οι συλλογικές δράσεις μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των σύγχρονων αδιεξόδων άρα και των αδιεξόδων στην Κατερίνη: πρώτα πρώτα με την ποσοτική μεγέθυνση της κοινωνίας των πολιτών εφόσον αυτές οι ομάδες εμφανίζουν συγκριτικά μεγάλο βαθμό αυτονομίας από το κράτος, τα κόμματα και την αγορά. Παράλληλα, παρόμοιες πρακτικές υποστηρίχθηκε πως βοηθούν στην αναζωογόνηση της δημοκρατίας προτείνοντας οι πολίτες μέσα από την ίδια τους τη δράση νέες μορφές οργάνωσης της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής.
Όταν ο επικεφαλής της ομάδας έκανε την ξενάγηση στους χώρους του Καπνικού και έδειξε πώς λειτουργεί η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Ν. Πιερίας «Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ», όταν οι σύνεδροι εισηγητές είδαν στην πράξη το παραχθέν έργο και την οργάνωση όλων των εργασιών όχι μόνο εντυπωσιάστηκαν αλλά και δήλωσαν πως θα προτείνουν άμεσα την υποστήριξη του καθημερινού έργου του Καπνικού με νέες ιδέες: με την ανάθεση για παράδειγμα εργασιών σε ακαδημαϊκό επίπεδο (διπλωματικές εργασίες, μεταπτυχιακά, διδακτορικά), με την ανοιχτή πρόσκληση για συνεργασία και τις επισκέψεις φοιτητών και φοιτητριών στους χώρους του Καπνικού, με την πρόσκληση για συμμετοχή του Καπνικού στα πανεπιστημιακά προγράμματα.
Προτάθηκε, τέλος, η επόμενη διεξαγωγή (2025) του Συνεδρίου για τα Κοινά και την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία— που διοργανώνει ο καθηγητής Πασχάλης Αρβανιτίδης (Πανεπιστήμιο Βόλου)—να γίνει στην Κατερίνη, στις υπερεπαρκείς και μοντέρνες εγκαταστάσεις του Καπνικού Σταθμού!
