Γράφει ο Βασίλης Αγιαννίτης
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον αριθμό αλλά είναι απόλυτα βέβαιο ότι πάρα πολλά παιδιά του σήμερα, θα μεγαλώσουν και θα ανακαλύψουν το ψηφιακό τους αποτύπωμα, το οποίο ξεκίνησε σχεδόν από την μήτρα της μητέρας τους. Το πρόβλημα όμως δεν σταματά εκεί, συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και δυστυχώς έχουμε υπερέκθεση των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τεράστιο οπτικοακουστικό υλικό έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο από τους γονείς τους. Οι περισσότεροι παραγωγοί διαδικτυακού περιεχομένου μοιράζονται λεπτομέρειες και καθημερινότητα των παιδιών τους στο Facebook, το Instagram, το TikTok, το YouTube και το Snapchat. Μερικές φορές, με τρομερές συνέπειες. Υπάρχει μια αθώα και αφέλης οπτική όπου πολλοί θεατές βλέπουν ένα γλυκύτατο παιδί να ζωγραφίζει, παίζει, δημιουργεί ή απλά να μιλάει, τραγουδάει κτλ και δεν βρίσκουν κάτι κακό, κάτι σ’ αυτό. Μια διαφορετική εκδοχή θα μπορούσε να είναι πως αυτά τα βίντεο είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους ίδιους τους γονείς και ένας ελεγχόμενος μεγάλος αδελφός. Είναι διαφορετικό να καταγράφεις ένα βίντεο ως ανάμνηση, ως αποτύπωση μιας στιγμής που θέλεις επανειλημμένα να τη βλέπεις ή να την παρακολουθήσεις έπειτα από κάποια χρόνια μαζί με το παιδί και διαφορετικό να ανεβάζεις το περιεχόμενα στα social media για να κερδίσεις προβολές, αντιδράσεις και σχόλια.
Οι πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων έχουν αναπτύξει αλγόριθμους που προωθεί τις αυτού του είδους αναρτήσεις. Η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης θα βελτιώσει περισσότερο την διαδικασία κι έτσι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα προσπαθούν να βγάλουν χρήματα από το περιεχόμενο των παιδιών τους. Θεωρώ ότι τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά.
Κανείς δεν υπολογίζει ότι σε λίγα χρόνια, ένα παιδί που έχει υπερεκτεθεί ως περιεχόμενο στο διαδίκτυο δεν θα μπορεί να αναφέρει καν το πραγματικό του όνομα, καθώς με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο θα γνωρίζουμε σχεδόν τα πάντα για την καθημερινότητα του κι όλες τις προσωπικές στιγμές της παιδικής ηλικίας του.
Ζούμε σε μια εποχή όπου ένα δυτικό κράτος νομοθετεί σε χρόνο ρεκόρ ένα φορολογικό σύστημα που μπορεί να το εξυπηρετήσει αλλά δεν μπορεί να νομοθετήσει για να προστατέψει την πνευματική ιδιοκτησία των παιδιών. Είναι από τις λίγες φορές που συμφωνώ με τους ακτιβιστές που αναφέρουν ότι οι γονείς που εκμεταλλεύονται τα παιδιά τους και κερδίζουν χρήματα, θα πρέπει να θεωρείται εργασία και τα έσοδα θα πρέπει να πηγαίνουν στο λογαριασμό του παιδιού.
Είναι κάτι ανήθικο που παραβιάζει το δικαίωμα της ιδιωτικότητας των παιδιών ή είναι δικαίωμα των γονέων («παιδιά τους είναι ότι θέλουν τα κάνουν»); χμ.